διάρκεια: 37 λεπτά
Χορηγός: Υπουργείο Ιαπωνικού Ναυτικού
Παραγωγή: Art Film Production (Geijutsu Eigasha)
Παραγωγός: Einosuke Omura
Σκηνοθέτης και Φωτογραφία: Mitsuyo Seo
Μουσική: Noburo Ito
Animation Technique and Composition: Tadahito Mochinaga, Toshihiko Tanabe, Tamako Hashinoto, Shizuyo Tsukamoto
Εφφέ: Hajme Kimura
Πώς είπατε; Anime του 1942; Anime αντι-αμερικάνικης προπαγάνδας και μάλιστα προβάλλει το βομβαρδισμό του Pearl Harbor; Anime πριν η Ιαπωνία συνθηκολογήσει; Πού είναι o Naruto, πού είναι τα Pokemon, πού είναι ο Goku, πού είναι η Sailor Moon; Βέβαια αν οι Ιάπωνες κατείχαν την Ελλάδα όπως κάναν με τις χώρες της Ασίας και μας πλασάραν τα anime, τότε μαύρο φίδι που τους έφαγε! Και όμως τέτοιες ταινίες προπαγανδιστικού περιεχομένου προβάλλονταν στις κατεχόμενες χώρες, μιας και οι Ιάπωνες θεωρούσαν τους εαυτούς τους ελευθερωτές της Ασίας. Βέβαια πολλές φορές δείχναν πολύ χειρότερα, όπως σφαγμένους αμάχους Κινέζους σε νεαρά Κινεζάκια για να τα κάνουν πειθήνια. Έστω και αν εταιρειες όπως η Mitsui και η Panasonic πλούτισαν χάρη στον πόλεμο και δεν έχουν καταβάλλει αποζημιώσεις (για να ακούμε ΜP3 και να παίζουμε με βιντεοπαιχνίδια και κινητά, έπρεπε κυριολεκτικά να ψοφήσουν στη δουλειά κάποιοι). Έστω και αν σε ένα μέρος της ιαπωνικής κοινωνίας υπάρχει άρνηση του πολέμου και των ιαπωνικών θηριωδιών και προβάλλεται η χώρα ως θύμα παρά ως θύτης.
Σε μια σκοτεινή περίοδο για όλη την ανθρωπότητα (όχι, η φράση αυτή δεν προέρχεται από το σενάριο σειράς anime) και που όλος ο κόσμος αλληλοσφάζονταν, η προπαγάνδα έδινε και έπαιρνε. Το σινεμά δεν θα μπορούσε να λείψει από αυτό το παιχνίδι. Σοβιετικοί, Σύμμαχοι, Γερμανοί, Ιάπωνες επένδυσαν τεράστια ποσά στην προπαγάνδα. Πολλές φορές μαλιστα παρόλο που το μύνημα μπορεί να ήταν κίβδηλο, δυσφημιστικό και ψευδές, από καλλιτεχνικής απόψεως, συχνά έβλεπες αριστουργήματα αλλά και έργα με πρωτοποριακές τεχνικές.
Βέβαια υπήρχε και άλλου είδους προπαγάνδα που σκόπιμα απέκρυπτε κάποια στοιχεία από τους δήθεν φίλους. Πχ την αρχική έλλειψη υποστήριξης των ΗΠΑ προς τους ,Βρετανούς ή το ότι η Βρετανία σχεδίαζε να παραχωρήσει στην Τουρκία τα ελληνικά νησιά ως αντάλλαγμα για να εισέλθει στον πόλεμο.
Όταν η Ιαπωνία και αρκετές άλλες χώρες βρισκόταν υπό το ζυγό των μιλιταριστών και όλη η κοινωνία γίνονταν πειθήνιο όργανό τους, μέσα στα τόσα και τόσα που έγιναν και που ο κοσμάκης πεινούσε και αλληλοτρώγονταν και αντί για facebook υπήρχε face to face, προβλήθηκε και αυτή η ταινία με την οποία θα ασχοληθώ.
Υπόθεση:
Ο Μομοτάρο είναι ένας από τους γνωστότερους χαρακτήρες της ιαπωνικής λαογραφίας και παράδοσης. Εμπεριέχει όλα τα στοιχεία του ιδανικού Ιάπωνα, όπως και σε μας οι Αρχαίοι Σπαρτιάτες, όταν είχαμε στρατοκρατία σχετικά πρόσφατα. Και οι Ναζί στα σχολεία, με την Αρχαία Σπάρτη φουσκώνανε τα μυαλά των παιδιών. Πρέπει ο τέλειος Ιάπωνας να είναι δυνατός, ευθύς, πιστός και δίκαιος. Όταν οι δαίμονες του Onigashima (Demon Island) αρχίζουν να βασανίζουν τους χωρικούς ενός χωριού, ο Μομοτάρο οπλίζει έναν πίθηκο, ένα σκύλο και ένα φασιανό και τους στέλνει να πολεμήσουν τους δαίμονες . Και πριν τον πόλεμο ο Μομοτάρο ήταν από τα κεντρικά θέματα της εκπαίδευσης των ηθών της Ιαπωνίας, αλλά ιδίως στη διάρκεια του πολέμου χρησιμοποιήθηκε για την διάδοση εθνικιστικών και μιλιταριστικών αξιών.
Για αυτό και σε αυτήν την ταινία η υπόθεση έχει ως εξής: Ο Ναύαρχος Μομοτάρο στέλνει σκυλιά, πιθήκους και φασιανούς, που πιλοτάρουν ένα σμήνος αεροσκαφών, για να βομβαρδήσουν το Pearl Harbor. Σε αυτή την αποστολή τους βοηθά αργότερα ένας τεράστιος αετός με το νεοσσό του, συμβολίζοντας μάλλον τον προορισμό της Ασίας να ταχθεί με το μέρος των Ιαπώνων.
Μέσω διάφορων αστείων σκηνών το σμήνος καταφέρνει να βομβαρδίσει το Pearl Harbour και να αλλάξει τα φώτα των Αμερικάνων, των οποίων η καταστροφή εκφράζεται μέσω του Bluto, του γνωστού εχθρού του Πόπαϋ. Δεν φτάνει που τις τρώει από το σπανακοφάγο ναυτικό, τις τρώει και από τους παππούδες των Pokemon. Τον λυπήθηκα πραγματικά.
Και επειδή η προπαγάνδα δεν ήταν μόνο στο ποιος είναι καλύτερος στον πόλεμο, αλλά καί στην τεχνολογία, να πω πως η ταινία είναι επηρρεασμένη σε πολλά σημεία από την θρυλική ταινία του στούντιο Fleischer, Σεβάχ ο Θαλασσινός . Ο γιγαντιαίος αετός και ο Bluto εμφανίζονται και εκεί. Αυτή η ταινία είναι η πρώτη ιαπωνική που χρησιμοποιεί την multiplanar κάμερα, κάτι που είχε χρησιμοποιήσει μερικά χρόνια νωρίτερα η Ντίσνεϋ. Είναι μια τεχνική που επέτρεπε στους ανιματέρ να χρησιμοποιούν κελιά σε διαφορετικά επίπεδα, δίνοντας έτσι την ψευδαίσθηση του χώρου μέσω ενός βάθους της εστίασης και χρησιμοποίησης παραλλήλων εφφέ.
Στις διαφημιστικές αφίσες της ταινίας απεικονίζεται ο Μομοτάρο να βυθίζει το καράβι του Πόπαϋ και της Betty Boop. Τα ζωάκια στην ταινία αυτή χρησιμοποιούν την τρέλα των αμερικάνικων καρτούν για να τα νικήσουν.
Χαρακτηριστικά μόνο 6 άτομα συμμετείχαν στην παραγωγή του animation, δημιουργόντας ένα καλλιτεχνικό αριστούργημα, συνδιαζόμενο με μία (παροδική) νίκη κατά του μεγαλύτερου στόλου του Ειρηνικού.
Η ταινία βέβαια βραβεύτηκε και από το Υπουργείο Παιδείας της Ιαπωνίας για τα ωραία μυνήματα που μετέδιδε, όταν Βρετανοί, Αμερικάνοι και Αυστραλοί αιχμάλωτοι βασανίζονταν ή πεθαίναν στη δουλειά. Με τους υπόλοιπους Ασιάτες (όσοι δεν αντιστέκονταν τέλος πάντων) οι Ιάπωνες ήταν ανεκτικότεροι, μιας και τους θεωρούσαν ως δικά τους παιδιά, διότι θα ελευθέρωναν την Ασία.
Θεωρείται η πρώτη ταινία μεγάλου μήκους ιαπωνικού animation, αν και για 37 λεπτά αυτός ο τίτλος θα έπρεπε να ανήκει στην ταινία του 1944 με τίτλο Divine Sea Warriors και διάρκειας 74 λεπτών, από τον ίδιο σκηνοθέτη. Η μεταγενέστερη ταινία έχει σοβαρότερη θεματολογία. Παρόλο που προβλήθηκε μόλις 4 μήνες πριν το τέλος του πολέμου, η επιρροή της ήταν εμφανής σε διάφορους Ιάπωνες ανιματέρ όπως ο Osamu Tezuka.
Και λίγα λόγια για το προσωπικό:
Ο Tadahito Mochinaga θεωρείται ένας από τους θεμελιωτές του ιαπωνικού animation και μετά τον πόλεμο θα γινόταν γνωστός για τη σειρά με μαριονέτες Rudolf the Red-Nosed Reindeer.
Μια τραγική ειρωνεία είναι πως ο σκηνοθέτης Mitsuyo Seo δεν ήταν και ο καταλληλότερος για μια ταινία με τέτοια θεματολογία. Όταν είχε αποφασίσει να γίνει ανιματέρ, είχε απορριφθεί από τις κυρίαρχες εταιρίες που κυριαρχούσε η οικογενειοκρατεία. 'Ετσι συμμετείχε στο Prokino, μία αριστερή προλεταριακή ομάδα παραγωγής ταινιών που καταπιέστηκε βιαία στις αρχές του 1930, με τον ίδιο να συλλαμβάνεται τουλάχιστον μια φορά (άλλη αστυνομία τότε, να ξέρετε). Αργότερα συνεργάστηκε με τον Kenzo Masaoka, μέχρι που ίδρυσε τη δική του εταιρεία το 1935, όπου δημιούργησε το σκύλο Norakuro και άλλα καρτούν, μέχρι που η εταιρεία απορροφήθηκε από την Geijitsu Eigasha. Μετά την ταινία Sea Eagle , συνεργάστηκε με το Masaoka στην εταιρεία Shochiku για την ταινία Sea Warriors . Mετά τον πόλεμο αυτός και άλλοι ανιματέρ θα χάναν τη δουλειά τους, μιας και το animation αλλά και το σινεμά για ένα μεγάλο διάστημα χρηματοδοτούνταν μέσω του πολέμου. Μόνο με την Toei Doga στα τέλη του 1950 το ιαπωνικό animation θα ξαναγεννιόταν και ονόματα όπως του Miyazaki και του Takahata θα εμφανίζονταν. Όμως η κληρονομιά του Seo δεν μπορεί να παραβλεφθεί, έστω και αν το περιεχόμενο ήταν προπαγανδιστικό. Αλλά τότε σε όλο τον κόσμο οι γνωστότεροι ανιματέρ πρόσφεραν τις υπηρεσίες τους στην προπαγάνδα.
Βλέποντας αυτή την ταινία νιώθεις ταυτόχρονα την μαγεία της, αλλά και την φρίκη που συνόδευε το λόγο ύπαρξής της. Από τη μια θέλω να την πω αριστούργημα, από την άλλη όμως και σε συνδυασμό με την τεταμένη κατάσταση που επικρατεί στις σχέσεις των ασιατικών χωρών, θα έβαλε και αυτή το λιθαράκι της στη μεγαλύτερη σφαγή της ανθρωπότητας. Το ίδιο φυσικά ισχυεί με το να βλέπω το Ντόναλντ ή το Μίκυ να πολεμάν.
Συν το ότι σήμερα παρόλο που δεν κυβερνιόμαστε από αυταρχικά καθεστώτα, μερικές νοοτροπίες, ιδίως στην εκπαίδευση και στον εργασιακό χώρο στην Ιαπωνία αλλά και αλλού, δεν αλλάξανε σημαντικά, συν τα ψυχολογικά προβλήματα που δημιουργούνται από την άρνηση συμφιλίωσης με το παρελθόν. Για αυτό στον πόλεμο ο νικητής είναι πάντα χαμένος.
Δείτε την καθαρά για εγκυκλοπαιδικούς σκοπούς. Φυσικά οι αερομαχίες είναι συνάμα αστείες και εκπληκτικά σκηνοθετημένες για την εποχή τους.
Περιλαμβάνεται στο DVD της Zakkafilms μαζί με άλλες προ-πολεμικές ταινίες (αυτά είναι τα λεγόμενα προ-πολεμικά anime ρεεεε!) και με αγγλικούς υπότιτλους. Συνοδεύεται και από ένα προσπέκτους από όπου οι περισσότερες πληροφορίες που διαβάσατε. Η σύγκριση με το Σεβάχ βέβαια είναι ΔΙΚΗ μου έμπνευση όπως και τα σχόλια στο τέλος. Για ποιον με περάσατε δηλαδή; Για φθηνό αντιγραφέα;
Z A K K A F I L M S
Προτεινόμενες ταινίες: οποιαδήποτε προπαγάνδα του Β ΠΠ, μιλιταριστικά καρτούν και ταινίες, έργα απολογητών του Β ΠΠ κλπ. Η' αν θέλετε να καταλάβετε γιατί τα anime είναι δημοφιλή στην Ασία. Αγάπη στα anime δε σημαίνει αγάπη στους Ιάπωνες απαραίτητα. Μια ταινία για τα παιδάκια, των οποίων οι πατεράδες πολεμούσαν στο Μέτωπο και δεν στριμώχνονταν στο μετρό για να πάνε στο γραφείο, αλλά στριμώχνονταν σε σωρούς από πτώματα......Φυσικά εξυπακούεται πως η πρώτ....εεεεεε......η δεύτερη εμπειρία είναι πιο φρικιαστική.
Και μιας και αρκετό υλικό από προπολεμικές ιαπωνικές ταινίες και καρτούν δεν έχει σωθεί, τέτοιες ταινίες είναι διαμάντια. Μόνο οι Αμερικάνοι θα προβάλλουν τα αντι-φασιστικά τους δηλαδή;
Το φοβερότερο πάντως είναι πως αν εξαιρέσεις το μακελειό που γινόταν, αυτο το καρτούν μοιάζει με οποιοδήποτε καρτούν θα πρόβαλλε σήμερα η τηλεόραση στην παιδική ζώνη με χαριτωμένα ζωάκια. Μπρρρρρ! Σα να λέμε Happy Tree Friends αλλά στην πραγματικότητα! Κάλιο να τα βλέπεις στην οθόνη και να σε λένε ανώμαλο, παρά να τα ζεις.
Αυτή το μήνυμα έχει επεξεργαστεί από Petran79: 07 Φεβρουάριος 2012 - 18:48
