Τίτλος: Haibane Renmei (Charcoal Feather Federation)
Είδη: drama, fantasy, mystery, psychological, supernatural, slice of life
Επεισόδια: 13
Έτος: 2002
Mastermind behind it all: Yoshitoshi ABe (Serial Experiments Lain, Texhnolyze)
Για πολύ καιρό κάθε φορά που ήθελα να χαλαρώσω και να νιώσω αυτό το γλυκόπικρο γουργούρισμα συναισθημάτων που σου βγάζουν τα καλοφτιαγμένα έργα έβαζα να δω την Amelie. Ήταν το καταφύγιό μου σε όλα τα άσχημα της μέρας και το καλύτερο φάρμακο για την απαισιοδοξία.
Μέχρι που είδα το Haibane Renmei και η Amelie έμεινε να πιάνει αράχνες στο ράφι με τα DVD.
"Just as you cannot remember the world that you used to be in, there is nobody in this world who can remember you."
Η ιστορία αρχίζει με μια ονειρική σκηνή ενός κοριτσιού που πέφτει από τον ουρανό με μοναδική της συντροφιά ένα κοράκι. Το κοράκι προσπαθεί να σταματήσει την πτώση του κοριτσιού κρατώντας την από την άκρη του φουστανιού της, αλλά τελικά αποτυγχάνει καθώς ο άνεμος το παρασέρνει μακρυά της. Λίγο αργότερα κάτι περίεργες κοπέλες με φτερά και φωτοστέφανα βρίσκουν ένα μεγάλο κουκούλι σε ένα από τα δωμάτια του σπιτιού τους. Από εκεί, εν τέλει, και με μεγάλη δυσκολία, "γεννιέται" η Rakka, η κοπέλα που έπεφτε από τον ουρανό.
Σιγά σιγά αποκτά και εκείνη φωτοστέφανο και φτερά (με τα οποία όμως δεν μπορεί να πετάξει), για να ολοκληρωθεί η ταυτότητά της ως haibane. Haibane αυτοαποκαλούνται όλοι όσοι έχουν φτερά και φωτοστέφανο, σε μια προσπάθεια αυτοπροσδιορισμού και διαχωρισμού τους από τους υπόλοιπους ανθρώπους. Δίπλα στη Rakka, από τη στιγμή που ανακαλύπτουν το κουκούλι της, βρίσκεται η Reki, ένα ενήλικο haibane και η κύρια μέντορας και προστάτης της Rakka καθ' όλη τη διάρκεια της σειράς. Είναι εκείνη που της εξηγεί ότι κανένα haibane δεν έχει αναμνήσεις από τη ζωή του πριν το κουκούλι, και την ονομάζει Rakka (πτώση) σύμφωνα με το όνειρό της, όπως είναι το έθιμο των haibane. Στην πραγματικότητα κανείς δεν ξέρει από πού έρχονται τα haibane ή τι σκοπό έχουν οι ζωές τους.
Όταν ο πυρετός και η εξάντληση της βίαιης αυτής γέννας αρχίζουν να υποχωρούν τα υπόλοιπα haibane την ενημερώνουν ότι πρέπει, όπως όλοι τους, να πιάσει μια δουλειά στη διπλανή πόλη, την Grie, όπου κατοικούν μόνο άνθρωποι. Η Rakka σύντομα ανακαλύπτει ότι όλη η πόλη, το διπλανό δάσος και η περιοχή στην οποία ζούνε τα haibane περιτριγυρίζεται από ένα τεράστιο και αδιαπέραστο τείχος, το οποίο μόνο μια περίεργη ομάδα ανθρώπων που θυμίζουν ιερείς, οι Toga, μπορεί να διασχίσει.
Και κάπου εδώ, στο τέλος του δεύτερου επεισοδίου, έχει στηθεί το σκηνικό όπου θα διαδραματιστεί ολόκληρη η ιστορία η οποία καμία σχέση δεν έχει με τις υπόλοιπες δουλειές του ABe. Επίσης, κάπου εδώ αρχίζει το κανονικό review. Οπότε όσοι δεν το έχετε δει keep in mind ότι ακολουθούν κάποια μικρά spoilers.
"You're free, and now I'm alone."
Η σειρά διακατέχεται από μια ήρεμη και νοσταλγική ατμόσφαιρα που σε συνδυασμό με τους αργούς ρυθμούς της θυμίζει έντονα παραμυθένιους κόσμους. Γεγονός που υποστηρίζεται από τα πανέμορφα τοπία, αλλά μας γίνεται εμφανές κυρίως με τις συμπεριφορές των χαρακτήρων, haibane και μη. Δεν βλέπουμε εμπάθειες, μη υγιή ανταγωνισμό ή έστω κάποια μορφή αυθάδειας ή θράσους. Όλα φαίνονται να κυλούν ομαλά για όλους τους κατοίκους εντός του τείχους.
Όλη αυτή την ειδυλλιακή ατμόσφαιρα έρχεται να ταράξει η ξαφνική εξαφάνιση ενός haibane. Από αυτό το γεγονός και μετά αρχίζει το πραγματικά συνταρακτικό κομμάτι της σειράς. Η Rakka αρχίζει να βυθίζεται σε μια εσωτερική κρίση χάνοντας ολοένα και περισσότερο την ταυτότητά της. Με την εμφάνιση της αμαρτίας ως μαύρισμα στα γκρι φτερά της, θα βρει μοναδικό καταφύγιο στη Reki σε μια προσπάθεια να βρουν τα αληθινά ονόματά τους, μια αλληγορία για τους πραγματικούς εαυτούς τους. Η εσωτερική πάλη των δύο πρωταγωνιστριών και ο αγώνας τους να απαλλαγούν από εμπάθειες, συναισθήματα ζήλιας, απογοήτευσης, και ματαιοδοξίας, αποκορυφώνεται στα τελευταία επεισόδια όπου ο θεατής μένει με ένα ολόκληρο ποτάμι στα μάτια του (ή αλλιώς κλαίει σαν 3χρονο που του 'φαγαν το μπιφτέκι του.)
"To recognize one's own sin is to have no sin. So, are you a sinner?"
Η σειρά μας παρουσιάζει αναλυτικότατα διαφορετικές ψυχοσυνθέσεις και φιλοσοφικές ανησυχίες με ένα περιτύλιγμα νοσταλγίας και τρυφερότητας. Παρόλα αυτά, οι σκληρές σκηνές δεν παραλείπονται. Όχι μόνο όταν αφορούν στη σωματική σκληρότητα, όπως η σχεδόν σοκαριστική στιγμή που βγαίνουν τα φτερά της Rakka σκίζοντας το δέρμα της, αλλά κυρίως στην καθημερινή σκληρότητα του κόσμου και την ψυχολογική δύναμη (ή την απουσία αυτής) που χρειάζεται να έχεις για να αντέξεις. Υπάρχει μια συνεχής και έντονη νότα πεσιμισμού, σχεδόν νιχιλισμού και απογοήτευσης, που ηχεί ακόμα πιο δυνατά μέσα από τα μάτια της Rakka. Οι σκηνές αυτές έρχονται σε αντίθεση με το ειδυλλιακό περιβάλλον, αλλά καταφέρνουν και προσδίδουν ρεαλισμό σε ένα εντελώς φανταστικό κόσμο και δημιουργούν αμέτρητους παραλληλισμούς με τον δικό μας. Κατ' εμέ είναι με διαφορά το καλύτερο έργο του ABe και ένα από τα καλύτερα anime των 2000s.
Δεν υπάρχουν moe στερεότυπα, pantsu, tsundere, lolis τίποτα. Είναι βέβαια και λόγω εποχής, αλλά πραγματικά η σειρά φαίνεται ανεπηρέαστη από τα κλισέ που είχαν αρχίσει ήδη να αναπτύσσονται από τότε και μένει πιστή στο σκοπό και στο σενάριό της, χωρίς τέτοιες ή ανάλογες, παρεκτροπές στις οποίες σήμερα είμαστε τόσο συνηθισμένοι.
Αυτό όμως που λείπει στο συγκεκριμένο έργο είναι η οποιαδήποτε επεξήγηση για τον κόσμο που μας παρουσιάζει σε σχέση με τον πραγματικό. Με αυτό δεν εννοώ ότι δεν υπάρχει exposition. Κλασσικά, ακολουθώντας ένα νέο χαρακτήρα να εισέρχεται σε ένα άγνωστο περιβάλλον ως tabula rasa, έχουμε την ευκαιρία να γνωρίσουμε αυτό τον κόσμο παρέα με τη Rakka μέσα από τα μάτια της. Και σε αυτό το σημείο έχουμε μια πολύ όμορφη και καλοφτιαγμένη δουλειά, καθώς μέχρι το τέλος της σειράς ο θεατής έχει εξοικειωθεί πλήρως με το περιβάλλον, σα να είχε ζήσει και ο ίδιος εκεί. Δε μαθαίνουμε όμως ποτέ τι ακριβώς είναι τα haibane, το αν έχουν σχέση με τον πραγματικό κόσμο, τι έγινε και κατέληξαν εκεί, πού πάνε μετά, αν είναι όλο ένας συμβολισμός, και αν συμβολίζει κάτι, τότε τι στον κόρακα (χο χο) είναι αυτό. Αυτή η παράλειψη σε συνδυασμό με τον αργό ρυθμό, ειδικά των πρώτων επεισοδίων, είναι η κύρια ένσταση όσων δεν μπόρεσαν να αγαπήσουν αυτή τη σειρά.
Ήταν όμως ο ABe τόσο αδιάφορος για όλα αυτά; Υπάρχει περίπτωση απλά να τα ξέχασε ή να μην τα έβαλε γιατί quite frankly δεν είχε ιδέα πώς να καλύψει όλο αυτό το κενό, οπότε αποφάσισε να το παίξει μπαγαπόντης και να αφήσει το κοινό να αναπτύξει δικές του θεωρίες, μεταμορφωνόμενος σε ένα τεμπέλικο alter ego του κύριου Christopher Nolan?
(γουατ)
Πιστεύω πως όχι. In fact, είμαι σίγουρη ότι το παραπάνω δεν ισχύει. Γιατί τόσο σίγουρη μανδάμ;- θα με ρωτήσετε δικαίως. Η πιο απλή απάντηση, πέραν της αρτιότητας των χαρακτήρων που εμφανώς αντικρούει τις απόψεις περί προχειρότητας γραψίματος, είναι ότι ο ABe μας έχει τρελάνει στους συμβολισμούς, οπότε έχουμε πολλά μικρά στοιχεία που μας επιτρέπουν να ενώσουμε τα κομμάτια, και να έχουμε και μια σιγουριά για την ορθότητα της υπόθεσής μας.
"This town is my prison. The walls are a symbol of my death."
Ήδη έχω αναφερθεί σε μερικά από τα μεγαλύτερα σύμβολα της σειράς, τα οποία είναι εμποτισμένα με τόσο έντονες και οικείες συνδέσεις που είναι αδύνατο να περάσουν απαρατήρητα. Φτερά (που δεν πετάνε), φωτοστέφανα (και κατ' επέκτασιν άγγελοι), κουκούλια, κοράκια, ένα τεράστιο τείχος. Χμ, έτσι όλα μαζί σε μια πρόταση κάτι βγάζουν, αλλά τι; Ας δούμε κάποια από αυτά μεμονωμένα.
- Το κοράκι ως σύμβολο στο δυτικό κόσμο είναι κάτι που συναντάμε συχνά από την αρχαιοελληνική μυθολογία μέχρι και σήμερα. Από ψυχοπομπός που υπερβαίνει ακόμα και το φάσμα της πραγματικότητας περνώντας από τον ένα κόσμο στον άλλο μέχρι σύμβολο μαγείας και προφητείας (αχά κύριε Martin και κυρία Clarke!). Ο ABe χρησιμοποιεί συχνά κοράκια στα έργα του. Με μια δεύτερη ματιά όμως βλέπουμε ότι στο Haibane Renmei έχουν πολύ σημαντικό ρόλο, και πιθανότατα, πέρα από τις δυτικές αντιλήψεις που τα ντύνουν, ο ABe φαίνεται να χρησιμοποιεί το κοράκι σύμφωνα με τις ανατολικές δοξασίες που το τριγυρίζουν. Το κοράκι λοιπόν είναι πιθανότητα ένα σύμβολο αγάπης, ή πιο συγκεκριμένα όπως αναρωτιέται και η Rakka, κάποιος που την αγαπούσε στην προηγούμενη ζωή της.
- Φτερά, φωτοστέφανα και αγγελάκια, χαριτωμένα σωστά; Είναι λογικό ως δυτικοί να έχουμε εμποτιστεί από μικροί με διάφορες, χριστιανικές κυρίως, εικόνες και ιστορίες αγγέλων ως συμβολισμούς αγνότητας, Θείας εντολής και πάει λέγοντας. Είναι επίσης λογικό οι Ιάπωνες, που δεν έχουν γαλουχηθεί με τις ίδιες θρησκείες και παραδόσεις, να βλέπουν και να χρησιμοποιούν την αγγελική φιγούρα με διαφορετικό τρόπο.
OK, άρα τι θέλει να πει ο ποιητής;
Προσωπικά πιστεύω πως η αγγελική μορφή συμβολίζει το πέρασμα από το ένα πλάνο πραγματικότητας στο άλλο. Το ταξίδι ανάμεσα στη γη και στον παράδεισο (ή από τον πραγματικό κόσμο στην Grie.) Από την άλλη το φωτοστέφανο ως κυκλικό στοιχείο συμβολίζει την αιωνιότητα και την αναγέννηση, πολύ συχνό σύμβολο στον ασιατικό κόσμο. Μετά έχουμε τα γκρι φτερά που δεν μπορούν να πετάξουν. Σύμβολο ελευθερίας, που όμως είναι περιορισμένη, με ένα "ενδιάμεσο" χρώμα που φαίνεται να ισορροπεί μεταξύ του yin και του yang. Μια μέση κατάσταση δηλαδή που αντικατοπτρίζει και τον εσωτερικό κόσμο της πρωταγωνίστριας.
The Haibane of Old Home
To Haibane Renmei είναι ένα ατμοσφαιρικό anime, που δίνει όλο το βάρος στην εσωτερική ανάπτυξη των χαρακτήρων του, με αποκορύφωμα τις δύο πρωταγωνίστριές του. Η Rakka και η Reki ως δύο πλευρές του ίδιου νομίσματος ακολουθούν διαφορετικούς δρόμους για τη λύτρωση και έχουν αποδοθεί με φροντίδα και προδέρμ. Οι υπόλοιποι χαρακτήρες που πλαισιώνουν το πρωταγωνιστικό δίδυμο είναι εξίσου πολυεπίπεδοι και οι ιστορίες τους, αν και στέκουν αυτούσιες, είναι καίριας σημασίας για την εξέλιξη της γενικότερης πλοκής και είναι επίσης προσεκτικά παρουσιασμένες. Θα τους αγαπήσετε όλους και θα γελάτε και θα κλαίτε μαζί τους, στις δύσκολες και τις καλές στιγμές τους. Από τη Nemu, τον official κοιμήση της παρέας, που λειτουργεί ως το πρότυπο της μεγάλης αδερφής για τη Rakka αλλά και για τη Reki, μέχρι την Kuu, το μικρό κεφάτο haibane που προσπαθεί να ξεπεράσει την ταμπέλα της ως "μικρή αδελφή" και να αποτελέσει πρότυπο για τους υπόλοιπους. Είναι όλοι τους αξιολάτρευτοι.
Τεχνικά μπλαμπλα
- Οι seiyuu είναι ικανοποιητικότατοι και οι ερμηνείες τους αρκετά καλές. Κάθε φωνή συμβαδίζει με το χαρακτήρα της και δεν έχουμε υπερβολές. Εκεί όμως που ο τομέας του ήχου δίνει ρεσιτάλ είναι στην μουσική υπόκρουση όλης της σειράς. Από το εκπληκτικό opening μέχρι το ending σου μεταδίδει αυτή τη γλυκόπικρη νοσταλγία που έχει γίνει σήμα κατατεθέν ολόκληρης της σειράς. Ταξιδιάρικη και διακριτική, ταιριάζει γάντι σε αυτή τη σειρά.
- Το σχέδιο, και ειδικά τα τοπία είναι φτιαγμένα με περίσσιο μεράκι. Λεπτομερής δεξιοτεχνική δουλειά που δημιουργεί την κατάλληλη ατμόσφαιρα για να στεγαστεί ο κόσμος των haibane. Χάρμα οφθαλμών.
- Το animation είναι από τα πιο αδύναμα σημεία της σειράς. Όχι επειδή είναι κακό, αλλά γιατί είναι εντελώς απλό ακόμα και για την εποχή του. Η αλήθεια είναι ότι δεν ενοχλεί στο μάτι, αλλά όταν το συγκρίνεις με τη δουλειά που έχει πέσει στο σχέδιο, ωχριά κατά πολύ και σε κάνει να εύχεσαι να υπήρχε μεγαλύτερο budget που να μπορούσε να το αναπτύξει παραπάνω, ώστε να είναι στο ίδιο επίπεδο με τα υπέροχα τοπία και την εξαιρετική μουσική.
Trivia
- Το πρώτο "Haibane Renmei" ήταν ένα doujinshi που δημοσίευσε ο ABe το 1998, το οποίο εκτός από τα κοριτσάκια με τα φωτοστέφανα και τα φτερά δεν είχε κάποια άλλη ομοιότητα με τη σειρά.
- Οι ιστορίες των haibane είναι εμφανώς επηρεασμένες, όπως έχει δηλώσει και ο ίδιος ο ABe, από το βιβλίο του Haruki Murakami "Hard-Boiled Wonderland and the End of the World", και μοιράζονται αρκετά κοινά στοιχεία (πχ μια πόλη από την οποία κανείς δεν μπορεί να φύγει κτλ.)
"Looking for a salvation": aka Πού το βρίσκω;
Είχε γίνει licensed από τη Geneon (σε ένα όμορφο box set με 4 DVD που περιέχει και artworks αλλά και κάποιες συνεντεύξεις) και το 2010 το σούφρωσε η Funimation. Οπότε για να το δείτε είτε το κατεβάζετε από Coalgirls, είτε ψάχνετε κάποια άλλη έκδοση στο tokyotosho.info, είτε αν είστε buyfag το αγοράζετε. Λόγω licensing (προφανώς) δεν υπάρχει στο BakaBT. Στο BakaBT υπάρχουν όμως 2 υπέροχα torrent, το ένα με artworks και το άλλο με το πλήρες OST της σειράς.
τωρα προσφατα την ειδα κιεγω...(σκοπευοντας να τη δω κατι αιωνες..) XD κιηταν απτις καλυτερες που δα τους τελευτεους μηνες...(μαζι με το exp.lain)
